Czym charakteryzuje się zdecentralizowana autonomiczna organizacja DAO?

Rynek blockchaina to nie tylko tokeny i kryptowaluty czy rozwiązania finansowe oraz płatnicze. To też takie kwestie jak zdecentralizowane organizacje (DAO). W tym tekście przyjrzymy się właśnie temu tematowi: czym charakteryzuje się zdecentralizowana autonomiczna organizacja DAO?

Blockchain, czyli co?

By zrozumieć, czym jest DAO, najpierw musimy pojąć to, jak działa blockchain.

Blockchain to rozproszona baza danych, która przechowuje informacje w blokach, które są ze sobą połączone w formie łańcucha (tworzą razem sieć). Każdy blok zawiera zestaw transakcji oraz unikalny identyfikator zwany hashem. To właśnie ten ostatni jest spoiwem całego łańcucha i tym samym zapewnia integralność i bezpieczeństwo danych. Modyfikacja jakiejkolwiek informacji w jednym bloku wymaga zmiany wszystkich kolejnych bloków, co jest praktycznie niemożliwe bez ogromnej mocy obliczeniowej. To wszystko jest możliwe właśnie przez zastosowanie hashy.

Blockchain działa na zasadzie konsensusu w sieci zdecentralizowanych komputerów (węzłów), które muszą zgodzić się co do poprawności i kolejności transakcji. Istnieje wiele różnych mechanizmów konsensusu, takich jak Proof of Work (PoW) czy Proof of Stake (PoS), które różnią się sposobem, w jaki uczestnicy sieć osiągają zgodę między węzłami.

Blockchain jest najbardziej znany jako technologia stojąca za kryptowalutami, takimi jak bitcoin i ether, ale jego zastosowanie jest znacznie szersze, obejmuje m.in. inteligentne kontrakty, zarządzanie łańcuchem dostaw, systemami do głosowania, ochronę własności intelektualnej i wiele innych dziedzin.

Czym jest inteligentny kontrakt?

Skoro wiemy już, czym jest blockchain i jak jest wykorzystywany, warto zrobić kolejny krok. Wiemy już, że owocami tej technologii są wspomniane inteligentne kontrakty. To kolejne kluczowe pojęcie.

Inteligentny kontrakt (smart contract) to samowykonujący się program, który automatycznie egzekwuje warunki umowy zapisanej w jego kodzie. Inteligentne kontrakty działają na bazie technologii blockchain, co oznacza, że są one zdecentralizowane, przejrzyste i niezmienialne. Kluczowe cechy inteligentnych kontraktów to:

·        Automatyzacja: Po spełnieniu określonych warunków, kontrakt wykonuje się automatycznie bez potrzeby interwencji osób trzecich.

·        Przejrzystość: Wszystkie strony kontraktu mogą zobaczyć jego kod oraz zasady, co zwiększa zaufanie i eliminuje potrzebę zaufania do jednej strony.

·        Niezmienność: Po zapisaniu kontraktu na blockchainie, nie można go zmienić, co zapobiega manipulacjom.

·        Zdecentralizowanie: Inteligentne kontrakty działają na zdecentralizowanych platformach, takich jak Ethereum, co oznacza, że nie są kontrolowane przez jedną centralną jednostkę.

Przykłady zastosowania inteligentnych kontraktów obejmują:

·        Finanse: Automatyczne wykonywanie płatności, zarządzanie pożyczkami, ubezpieczenia.

·        Handel: Zawieranie transakcji bez pośredników, automatyczne realizowanie warunków sprzedaży.

·        Zarządzanie łańcuchem dostaw: Śledzenie i automatyzacja dostaw oraz płatności w łańcuchu dostaw.

·        Gry i rozrywka: Tworzenie zdecentralizowanych aplikacji gier i systemów nagród.

Przykładowo, inteligentnym kontraktem byłby taki system, w którym za uiszczeniu 1 BTC otrzymujesz prawo do danej rzeczy, która jest przedmiotem umowy. Płacisz bitcoina i w zamian za to otrzymujesz np. 10 etherów lub NFT reprezentujące prawo do danej nieruchomości.

Dzięki inteligentnym kontraktom można zautomatyzować wiele procesów, zmniejszyć koszty transakcyjne oraz zwiększyć przejrzystość i bezpieczeństwo operacji.

Czym charakteryzuje się zdecentralizowana autonomiczna organizacja DAO?

Uzbrojeni w całą powyższą wiedzę możemy w końcu przejść do sedna, czyli tego, co to jest DAO (to skrót od Decentralized Autonomous Organization, Zdecentralizowana Autonomiczna Organizacja). To organizacja zarządzana przez reguły zakodowane w inteligentnych kontraktach, które są zapisane w blockchainie. DAO działa bez centralnego zarządu i jest kontrolowana przez wszystkich swoich członków, którzy podejmują decyzje za pomocą mechanizmu konsensusu, zazwyczaj w formie głosowania. Można je więc porównać do systemów demokracji bezpośredniej, w której każdy członek społeczności może współdecydować o kierunku jej rozwoju.

Wszystko odbywa się na bazie już wspomnianych inteligentnych kontraktów, które automatycznie realizują swoje zapisy, gdy spełnione są określone warunki, eliminując potrzebę angażowania pośredników i minimalizując ryzyko oszustw.

I tu pojawia się jednak element tokenów. Członkowie DAO posiadają takowe, bowiem reprezentują one ich prawo głosu. Im więcej tokenów posiada dana osoba, tym większy wpływ ma na decyzje podejmowane przez organizację. Tokeny mogą być również używane do dystrybucji zysków lub zarządzania funduszami organizacji.

Oczywiście to ostatnie pokazuje, że ten, kto będzie posiadał więcej tokenów, może mieć większy wpływ na DAO. Choć może to prowadzić do centralizacji władzy, ma też swoje uzasadnienie. Czym ktoś ma więcej tokenów, ma większy interes w tym, by dany projekt się rozwijał.

Teraz, gdy wiemy już co to jest DAO, możemy przejść do realnych zastosowań tego rozwiązania.

Praktyczne zastosowania DAO

DAO może być wykorzystywane w wielu różnych scenariuszach, a oto kilka z nich:

·        Finansowanie projektów i inwestycje (Venture DAO)

DAO może służyć jako platforma do zbierania funduszy na nowe projekty lub startupy. Członkowie DAO mogą wspólnie decydować, które projekty otrzymają finansowanie, a zyski z inwestycji mogą być automatycznie dystrybuowane między członków.

·        Zarządzanie wspólnotami (Community DAO)

Wspólnoty mogą używać DAO do zarządzania swoimi zasobami i podejmowania decyzji dotyczących rozwoju i funkcjonowania wspólnoty. Przykładem mogą być projekty open-source, gdzie decyzje dotyczące rozwoju oprogramowania są podejmowane wspólnie przez społeczność deweloperów.

·        Fundacje charytatywne (Charity DAO)

DAO może być używane do zarządzania funduszami charytatywnymi, gdzie darczyńcy mogą głosować nad tym, jak fundusze powinny być wydawane. Zapewnia to przejrzystość i odpowiedzialność w wydatkowaniu środków.

·        Zarządzanie zasobami cyfrowymi (Digital Asset Management)

DAO może zarządzać własnością cyfrową, taką jak dzieła sztuki cyfrowej, muzyka czy treści wideo. Członkowie mogą decydować o licencjonowaniu, sprzedaży czy dystrybucji tych zasobów.

·        Usługi finansowe (DeFi DAO)

W sektorze zdecentralizowanych finansów (DeFi), DAO mogą zarządzać różnorodnymi usługami finansowymi, takimi jak pożyczki, wymiany kryptowalut, czy zarządzanie portfelami inwestycyjnymi.

Jak działa DAO?

Przyjrzyjmy się jeszcze temu, jak działa DAO pod kątem technicznym.

Tak jak wspomnieliśmy, DAO to forma zdecentralizowanej organizacji i takiego zarządzania., Społeczność głosuje za pomocą tokenów organizacji. Jeden token to jeden głos. Czym więc ktoś ma więcej tokenów, ma większy wpływ na kierunek, w którym idzie DAO.

Typ członkostwa w DAO można podzielić na dwa typy:

– Członkostwo otwarte – w tym modelu tokeny są obiektem swobodnego obrotu na giełdach i Każdy token daje prawo głosu i oznacza jeden głos. Dystrybucja tokenów, jak widać, pozwala każdemu je zdobyć, a tym samym mieć prawo głosu. To trochę tak, jakby w demokracji prawo głosu mógł uzyskać każdy. Jednocześnie tokeny można otrzymać od DAO w zamian za świadczenie usług organizacji. Do tego dochodzą airdropy np. dla early adopterów.

– Członkostwo zamknięte – jak sama nazwa wskazuje, w tym modelu DAO weryfikuje swoich nowych, potencjalnych członków. Dopiero po weryfikacji ci mogą dołączyć do DAO.

Warto też opisać to, jak powstają reguły rządzące DAO. To zapisy, za którymi stoją założyciele organizacji, czyli w praktyce programiści, którzy projektują inteligentne umowy. Po stworzeniu tychże i umieszczeniu kodu w blockchaine klucze administratora, czyli właśnie mechanizmu do tworzenia fundamentów DAO, są „spalane”. Nie oznacza to, że DAO nie da się zmieniać. Jest to jednak od tego czasu możliwe poprzez tworzenie nowej wersji DAO. W praktyce oznacza to fork – tzw. rozwidlenie, które bywało stosowane także w przeszłości w przypadku Ethereum i Bitcoina.

Jeżeli klucze administratora nie zostaną zniszczone, wprowadzane są inne mechanizmy zabezpieczenia, np. tzw. kłódki czasowe, których otwarcie po upływie pewnego czasu wymaga współdziałania co najmniej kilku członków DAO.

Przykłady DAO crypto

Warto przyjrzeć się konkretnym DAO crypto.

·        Curve DAO

Curve DAO to zdecentralizowana giełda i animator rynku (AMM), która koncentruje się na parach ze stablecoinami. Te ostatnie są wymieniane na tokeny ERC-20 i inne cyfrowe aktywa.

·        Lido Finance (LDO)

Kolejnym przykładem zdecentralizowanej organizacji jest Lido Finance. To projekt, którego celem jest stakowanie kryptowalut opartych na algorytmie Proof-of-Stake. Zyskał dużą popularność zwłaszcza w ostatnim czasie.

·        Uniswap (UNI)

Uniswap to najbardziej znana zdecentralizowana giełda (DEX). Powstała w 2018 r. i umożliwia  wymianę tokenów ERC-20 oraz BRP-20.

·        Maker DAO

Maker DAO to kolejna zdecentralizowana organizacja autonomiczna, która jest zbudowana na blockchainie Ethereum. Pozwala pożyczać i generować stablecoiny DAI. Wszystko jest możliwe temu, że użytkownicy deponują na niej wcześniej aktywa zabezpieczające w inteligentnych kontraktach.

W każdym z powyższych przypadków posiadacze DAO crypto mają wpływ na DAO i na kluczowe decyzje, które dotyczą tych projektów. DAO kryptowaluty pozwalają też pomnożyć majątek, bowiem mogą zyskiwać na wartości. 

Na koniec trochę historii

Poradnik ten zakończymy ciekawostką dot. tego, jaka jest geneza DAO. Wiedza ta nie jest potrzebna, by zrozumieć, jak działają takie organizację, ale warto wiedzieć, jak to wszystko się zaczęło. 

Na samym początku organizacje takie miały służyć tylko jako narzędzie finansowania projektów na Ethereum. W tym celu powstało “The DAO”. Stało się to w 2016 roku. Za projektem stało Slock.it.

TheDAO zebrało aż 160 milionów USD i to w miesiąc. To dobra wiadomość. Zła jest taka, że 17 czerwca 2016 r., zbiórka padła ofiarą hakera. W kodzie była luka, która pozwoliła ukraść środki.

Jak już wiemym nie powstrzymało to jednak rozwoju DAO.

Podsumowanie

DAO, dzięki swojej zdecentralizowanej i transparentnej naturze, oferuje nowy sposób organizowania i zarządzania przedsiębiorstwami i wspólnotami, minimalizując potrzebę pośredników i centralnego zarządzania. W miarę jak technologia blockchain i inteligentne kontrakty ewoluują, możemy spodziewać się jeszcze większej liczby innowacyjnych zastosowań DAO w przyszłości.

Same DAO kryptowaluty to też ciekawe projekty inwestycyjne.

Więcej artykułów z sekcji Wiedza na dailychain.io